Im szybciej dowiemy się co jest dla nas naprawdę ważne, tym szybciej wejdziemy na właściwą życiową drogę. Kiedy ustalisz już swoją prawdziwą i aktualną hierarchię wartości wtedy możesz określić swoje cele oraz dobrać do nich odpowiednie działania, aby zaprojektować takie życie, które jest w 100% zgodna z Tobą.

Nasze codzienne dylematy

Właśnie otrzymałaś podwyżkę lub też nieoczekiwany przypływ gotówki. Co robisz? Odkładasz i oszczędzasz na później, na czarną godzinę albo na emeryturę, czy też może jedziesz na wakacje, aby wreszcie porządnie odpocząć i zrelaksować się, czy może robisz długo wyczekiwany remont kuchni?

Obiecałaś w pracy, iż dostarczysz raport na dzisiaj, ale Twoje dziecko akurat teraz potrzebuje Twojej wyjątkowej atencji i pomocy. Czy wybierasz pracę i kończysz raport pomimo wszystko, czy też decydujesz się poświęcić ten czas rodzinie?

Zaplanowałaś kolację z przyjaciółką w piątkowy wieczór. W piątek rano facet, który ci się podoba zaprasza cię na randkę na wieczór. Czy zgadzasz się i odwołujesz spotkanie z przyjaciółką?

Hmmmm?

Życie jest niekończącym się pasmem dylematów i decyzji. Często wymaga od nas podejmowania trudnych wyborów. Wiesz dlaczego podejmujesz takie, a nie inne decyzje? Za Twoje wybory są odpowiedzialne właśnie podstawowe wartości, jakie wyznajesz. Wartości te mówią jakim człowiekiem jesteś, lub chcesz być, do czego dążysz, jak chcesz żyć oraz co jest dla Ciebie tak naprawdę ważne.

Czym właściwie są nasze wartości osobiste

Wartości określają co jest dla nas WAŻNE. Psycholodzy Barb Markway i Celia Ampel określają wartości jako zasady, które nadają naszemu życiu znaczenie i pozwalają przetrwać w trudnych czasach. Uwielbiam obie składowe tej definicji – to, że wartości wskazują nasze najważniejsze ideały i priorytety oraz pokazują drogę, kiedy sytuacja staje się trudna.

Wartości to kręgosłup naszej tożsamości

Wartości są podstawowym składnikiem  naszej tożsamości. Są jak drogowskazy. Oświetlają nam drogę i są niczym latarnie morskie dla naszego wewnętrznego statku poruszającego się po morzach i oceanach życia. Określają też nasze priorytety. Jeśli ważna jest dla Ciebie szczerość i uczciwość to zawsze, niezależnie od sytuacji wybierzesz prawdomówność, inaczej będziesz czuł/a wyjątkowy dyskomfort. Jeśli wierzysz w intuicję i ona jest Twoją wartością, daruj sobie rozumowe rozgryzanie tematu – po prostu idź za głosem wewnętrznym, a nigdy się nie zawiedziesz. Jeśli najwyższą wartości jest dla Ciebie prywatność to raczej nie będziesz umieszczać w social mediach zdjęć i filmów ze swojego życia prywatnego, gdyż będziesz się czuł/a z tym po prostu nieswojo.

Jeśli więc czujesz się wewnętrznie źle z jakimś zachowaniem to jest to wyraźny sygnał, że Twoje działanie jest niezgodne z twoimi głębokimi wartościami.

Etap 1 – Określ swoje wartości

Kiedy ostatnio zadałaś sobie pytanie

• Co jest dla mnie naprawdę ważne?
• Czym kieruję się w życiu?

Czas na ćwiczenie nr 1 – Określanie wartości. Możesz zrobić to ćwiczenia na dwa sposoby:

1. Weź kartkę i wypisz co jest dla Ciebie AKTUALNIE ważne. Potrzebujesz do tego ćwiczenia chwili skupienia. Postaraj się usiąść w odosobnieniu, w ciszy. Połącz się z Twoim sercem. Ono zawsze wie lepiej niż głowa. Wypisz to, co jest dla Ciebie ważne TERAZ. Wartości zmieniają się w trakcie życia i jest to całkowicie normalne. Zbuduj swoją listę na dziś. Najlepiej wypisać ok 8-10 wartości.

2. Przyjrzyj się liście, którą dla Ciebie stworzyłam. Możesz ją wydrukować i zaznaczyć wartości na wydruku lub też wypisać wartości z listy na czystej kartce. Zobacz które słowa rezonują z Tobą aktualnie najbardziej. Co do Ciebie przemawia najmocniej? Wyłów te słowa, które aktualnie mają dla Ciebie największą moc. Nie ma gorszych, ani lepszych wartości, dlatego nie oceniaj ich! Wsłuchaj się w siebie i wybierz to, co aktualnie jest najbliższe Twojemu sercu. Możesz też dopisać dodatkowe wartości, jeśli nie są one uwzględnione na liście. Najlepiej jak skończysz to ćwiczenie gdy zaznaczysz 8-10 wartości.

PRO TIP! możesz też wykonać to ćwiczenie także innym sposobem. Zamiast zaznaczać poszczególne wartości zacznij wykreślać te, które do Ciebie nie przemawiają. Zatrzymaj się kiedy zostanie Ci 8-10 wartości.

Hurraa! Masz już listę swoich wartości. A teraz życie mówi Sprawdzam!

Działania mówią głośniej niż słowa

W każdym momencie każdego dnia, niezależnie od tego czy zdajesz sobie z tego sprawę czy nie, podejmujesz decyzje odnośnie tego co wybrać, jak spędzić czas, na co zwrócić uwagę, gdzie skierować swoją energię. W tym momencie decydujesz się przeczytać ten artykuł. Istnieje nieskończona ilość rzeczy, które możesz teraz robić, ale w tym momencie decydujesz się być tutaj (z pewnością ważny jest więc dla Ciebie rozwój wewnętrzny i samoświadomość). Być może za minutę zdecydujesz, że musisz zrobić coś innego, lub może ktoś napisze do ciebie i przestaniesz czytać. W momencie, kiedy dzieją się te rzeczy, podejmujesz nową decyzję dotycząca tego co jest dla Ciebie ważniejsze. A twoje zachowanie pójdzie odpowiednio w ślad za tą decyzją.

Czas przyjrzeć się swoim zachowaniom i zobaczyć czy są one zgodne z Twoimi wartościami.

Możesz bowiem wmawiać ludziom (i sobie), że obchodzi Cię globalne ocieplenie i zmiana klimatu, ale jeśli jeździsz wysokooktanowym SUV-em, wtedy Twoje zachowanie mówi samo za siebie. Ważniejsze są dla Ciebie prestiż, władza i chęć zaimponowania innym.

Możesz myśleć, iż Twoją podstawową wartością jest zdrowie, ale kiedy na Twoim talerzu ląduje kolejny hamburger z frytkami lub pizza, a do tego popijasz piwko, a po takim posiłku idziesz jeszcze zapalić papierosa to liczy się dla Ciebie głównie hedonizm i natychmiastowa przyjemność, a nie zdrowie.

Jeśli marzysz o podróżach, doświadczeniach i przygodach, a po raz kolejny spędzasz czas przed telewizorem lub w znanym Ci dobrze miejscu to znaczy, że wybierasz wygodę, bezpieczeństwo i oszczędność. Taka prawda.

Działania prawdziwie odzwierciedlają nasze wartości, ponieważ działania nie kłamią.

Nie chcę, abyś w tym momencie poczuł/a się źle. Każdy ma na swoim koncie większe lub mniejsze grzeszki. Nie zawsze żyjemy w 100% zgodnie z naszymi wartościami. Jesteśmy „tylko” ludźmi”. Pierwsza rzeczą, którą warto zrobić to wybaczyć sobie, że jesteś człowiekiem:) W pracy z wartościami ważna jest SAMOŚWIADOMOŚĆ i PRAWDA. Przyjrzyj się temu jak jest u Ciebie i miej odwagę spojrzeć prawdzie w oczy.

Paradoks wartości polega bowiem na tym, iż czasem podejmujemy w życiu decyzje, których wcale nie chcemy podejmować. Wydaje nam się, że czegoś pragniemy, ale tak naprawdę w głębi serca wcale tego nie chcemy. Często nawet nie zdajemy sobie z tego sprawy. Takim sposobem możemy przejść przez całe życie żyjąc nieswoimi wartościami! Być może dostaliśmy jakieś wartości w spadku po rodzicach czy nauczycielach i do tej pory nawet nie zastanawialiśmy się, czy są one NASZE? A może żyjemy wartościami, które wmawia nam społeczeństwo, social media oraz reklamy takimi jak konsumpcjonizm, pieniądze, prestiż i sława? A może też wartości, które mieliśmy kiedyś po prostu się już zdeaktualizowały i czas na NOWE wartości? Im szybciej dowiemy się co jest dla nas tak naprawdę ważne, tym szybciej wejdziemy na właściwą drogę. Kiedy ustalisz już swoją

a. PRAWDZIWĄ

b. AKTUALNĄ

hierarchię wartości, dopiero wtedy możesz określić swoje prawdziwe cele oraz dobrać do nich odpowiednie działania, czyli zaprojektować życie, które jest w 100% zgodne z Tobą.

Jak żyć według swoich wartości?

Spójrz na listę wartości, którą stworzyłaś w pierwszym ćwiczeniu. Dla każdej z twoich kluczowych wartości zadaj sobie zestaw 5 pytań i zapisz swoje odpowiedzi:

• W jakim stopniu ta wartość jest MOJA (a nie odziedziczona czy przejęta od kogoś) i WAŻNA dla mnie? (w skali do 0 do 10 pkt)
• W jakim stopniu realizuję tę wartość teraz (w skali do o do 10 pkt)
• Kto ogranicza Cię w kultywowaniu tej wartości? Czy są ludzie, przy których ciężej jest Ci przestrzegać tej wartości? Może to twój partner, rodzic, rodzeństwo, współpracownik lub przyjaciel?
• Czy są sytuacje, które utrudniają ci praktykowanie tej wartości? Gdzie jesteś, lub co robisz, kiedy nie przestrzegasz tej wartości? Na przykład, może jesteś w pracy, w domu, w barze, w samochodzie, przedszkolu? A może przestrzegasz wartości rano, ale nie w nocy, kiedy jesteś w rodzinnym mieście, ale nie na wakacjach, lub w poniedziałek, ale nie w weekend?
• Co pomoże Ci w tym, aby kultywować tę wartość? Jaki będzie Twój pierwszy krok? (zapisz działanie)

Przemodelowanie wartości

Potrzebujemy sporej dawki samoświadomości, aby rozpoznać, że nasze wartości już się przeterminowały. Miej więc odwagę zakwestionować swoje dotychczasowe wartości i przemyśl jakie wartości byłyby DZISIAJ dla Ciebie lepsze.

Kiedy twoje wartości zdają się już nie być z Tobą spójne to czas, aby je zmienić. Zamiast więc cały czas uganiać się za pieniędzmi, może wreszcie dojdziesz do wniosku, że lepiej jest postawić na wolność? Zamiast starać się , aby wszyscy Cię lubili możesz zacząć doceniać jak to jest być w pełni sobą, nawet za cenę pewnych znajomości? Zamiast tylko mówić o tym, że zdrowie jest dla Ciebie ważne, może zaczniesz zdrowo się odżywiać, dbać o siebie i uprawiać sport?

Żyj swoimi nowymi i prawdziwymi wartościami

Fajnie jest siedzieć i myśleć o wzniosłych wartościach. Jednak nic się nie zmieni, dopóki nie wcielisz tej nowej wartości w życie. Tak jak nad wszystkim w życiu, nad wartościami i ich „przestrzeganiem” też trzeba pracować.  To często wymaga odwagi. Wyjście ze strefy komfortu i życie zgodne z wartością sprzeczną ze swoimi starymi i przeterminowanymi wartościami jest cholernie trudne. Jednak  kiedy zbierzesz się na odwagę, aby żyć zgodnie ze swoimi nowymi wartościami zaczyna dziać się coś niesamowitego – czujesz się wyjątkowo dobrze, czujesz się jakbyś wrócił/a „do domu”. To jak haj, którego doświadczasz po porządnej przebieżce, lub ulga, którą odczuwasz po wyjawieniu komuś prawdy. Jak przy skoku do zimnego jeziora, przerażenie i szok przemijają, a Ty odczuwasz cudowną ulgę i  głębsze zrozumienie, kim naprawdę jesteś.