W dzisiejszych czasach słowo „inteligencja” jest używane w wielu różnych kontekstach. Często kojarzymy je z wysokim IQ, zdolnościami matematycznymi czy wiedzą encyklopedyczną. Jednak czy wiesz, że istnieją różne rodzaje inteligencji?

Inteligencje wielorakie to termin, który zyskuje na popularności w świecie psychologii i rozwoju osobistego. Rozumienie tych różnych rodzajów inteligencji może pomóc nam lepiej zrozumieć nasze własne mocne strony i słabości, lepiej wybrać zawód i drogę kariery, a także spędzać wolny czas w optymalny dla nas sposób. Może także pomóc nauczycielom i edukatorom w dostosowywaniu stylów nauczania do potrzeb każdego ucznia.

Howard Gardner – twórca teorii inteligencji wielorakich

Inteligencje wielorakie to koncepcja, która została wprowadzona przez Howarda Gardnera, psychologa z Uniwersytetu Harvarda, w latach 80. XX wieku. Gardner zakwestionował tradycyjne rozumienie inteligencji jako jednorodnej zdolności umysłowej mierzonej przez testy IQ. Dzięki jego badaniom zaczęliśmy doceniać różnorodność talentów i zdolności ludzkich, nie oceniając wszystkich według jednego standardu.

Inteligencje wielorakie – co to jest?

W przeciwieństwie do tradycyjnego podejścia do inteligencji, skoncentrowanego głównie na umiejętnościach matematycznych i językowych, Gardner postawił tezę, że inteligencja jest znacznie bardziej złożonym zjawiskiem. Twierdził, że ludzie posiadają różne rodzaje inteligencji, które pozwalają im rozumieć świat w unikalny sposób. Gardner jest zwolennikiem koncepcji, iż istnieje wiele różnych inteligencji, które są niezależne od siebie i mają różne źródła w mózgu. Według niego, każdy z nas posiada różne kombinacje tych inteligencji w różnych stopniach nasilenia.

9 dominujących inteligencji

Według Gardnera istnieje 9 dominujących inteligencji:

1. Inteligencja językowa: zdolność do posługiwania się językiem, zarówno pisemnym, jak i mówionym, do wyrażania i przyswajania informacji.

2. Inteligencja logiczno-matematyczna: zdolność do analizowania problemów, wykonywania operacji matematycznych oraz rozumowania naukowego.

3. Inteligencja przestrzenna: zdolność do rozumienia i manipulowania dużymi przestrzennymi obszarami oraz małymi przestrzeniami wymagającymi ręcznej zręczności.

4. Inteligencja muzyczna: zdolność do wykonywania, komponowania i rozumienia struktury muzycznej.

5. Inteligencja kinestetyczna: zdolność do używania całego ciała do wyrażania myśli i uczuć oraz zdolność do używania rąk do tworzenia i manipulowania przedmiotami.

6. Inteligencja interpersonalna: zdolność do zrozumienia i interakcji z innymi ludźmi, rozumienia ich nastrojów, motywacji i uczuć.

7. Inteligencja intrapersonalna: zdolność do samozrozumienia, rozumienia własnych uczuć, motywacji i celów.

8. Inteligencja przyrodnicza: zdolność do rozumienia i interakcji z otaczającym środowiskiem naturalnym.

9. Inteligencja egzystencjalna: zdolność do duchowego rozumienia świata poprzez serce i intuicję, zdolność do życia z sensem i życia zgodnego z wartościami

Inteligencje wielorakie w praktyce – jak je wykorzystać w życiu codziennym?

Każda z tych inteligencji pozwala nam na zrozumienie i interpretację świata w nieco inny sposób. Co więcej, zrozumienie inteligencji wielorakich może pomóc w wyborze kariery lub w rozwoju osobistym. Na przykład, osoba z wysoką inteligencją muzyczną będzie miała naturalne zdolności do komponowania muzyki czy rozumienia jej struktury. Jeśli wiesz, że masz wysoką inteligencję międzyludzką, możesz rozważyć karierę w dziedzinie psychologii lub doradztwa. Z kolei osoba o wysokiej inteligencji przestrzennej może lepiej rozumieć pojęcia geometryczne czy też mieć zdolności do wizualizacji trudnych koncepcji.

Ważne jest również, aby nie oceniać siebie ani innych wyłącznie na podstawie jednego rodzaju inteligencji. Wszyscy mamy swoje unikalne kombinacje inteligencji wielorakich, które czynią nas wyjątkowymi i cennymi.

Książka Inteligencje wielorakie – przełom w rozumieniu umysłu ludzkiego

Gardner opisał swoją teorię w książce „Inteligencje wielorakie” (uwaga – czarny kruk – książkę bardzo ciężko jest dostać w języku polskim – szukaj raczej na serwisach aukcyjnych niż w księgarniach). Ta publikacja stała się jednym z najważniejszych dzieł w dziedzinie psychologii i edukacji. W niej Gardner przedstawił dowody na istnienie różnych form inteligencji, opierając się na badaniach neurologicznych, psychometrycznych, rozwojowych oraz antropologicznych.

Inteligencje wielorakie w edukacji

Tradycyjne systemy edukacyjne skupiają się głównie na inteligencji językowej i logiczno-matematycznej, pomijając inne formy inteligencji. Howard Gardner wzywa do bardziej zróżnicowanego podejścia do nauczania, które uwzględnia różne zdolności i talenty uczniów.

Autor podkreśla również, że inteligencje wielorakie mogą być rozwijane i kształtowane przez doświadczenia życiowe. Wskazuje na konieczność stworzenia środowiska nauczania, które pozwala uczniom na rozwijanie wszystkich rodzajów inteligencji. Praca Gardnera miały ogromny wpływ na edukację i na sposób, w jaki nauczyciele aktualnie podchodzą do indywidualnych potrzeb uczniów.

Jak odkryć swoją dominującą inteligencję?

Choć większość z nas posiada pewne zdolności we wszystkich dziedzinach inteligencji wielorakich, zazwyczaj jedna lub dwie z nich dominują.

1. Poznawanie swoich mocnych stron jest kluczem do osobistego rozwoju. W tym celu możesz posłużyć się testami lub innymi metodami, które opisuję w artykule „Odkryj swoje mocne strony i żyj szczęśliwiej„
2. Przeczytaj jeszcze raz definicje 9 inteligencji. Która z nich jest u Ciebie dominująca?
3. Zapytaj 5 swoich znajomych i bliskich która inteligencja wyróżnia właśnie Ciebie.

Podsumowując, teoria inteligencji wielorakich Howarda Gardnera otworzyła nam oczy na różnorodność ludzkich talentów i zdolności. Warto poświęcić czas na zrozumienie, które z nich dominują w Twoim życiu i jak możesz je wykorzystać do osiągnięcia sukcesu.