Koło emocji to narzędzie wizualne, które pomaga w klasyfikacji i zrozumieniu różnych emocji. Zostało stworzone przez amerykańskiego psychologa Roberta Plutchika w 1980 roku i jest jednym z najbardziej znanych modeli klasyfikacji emocji.
Koło Plutchika opisuje relacje między różnymi emocjami. Wymiar pionowy reprezentuje intensywność, a warstwy poziome pokazują stopień podobieństwa. Każda z emocji ma swoje „przeciwieństwo” po przeciwnej stronie koła. Na przykład przeciwieństwem radości jest smutek, a przeciwieństwem złości jest lęk. Według Plutchika nie możemy doświadczać ich w tym samym momencie. Emocje w pustych przestrzeniach są mieszaniną dwóch podstawowych emocji występujących obok siebie.
Emocje podstawowe
Teoria emocji Plutchika (koło Plutchnika) przedstawia 8 podstawowych emocji, które są uważane za ewolucyjnie wykształcone i uniwersalne dla wszystkich ludzi. Te podstawowe emocje są to:
- Radość
- Zaufanie
- Lęk
- Zaskoczenie
- Smutek
- Niesmak / Odraza
- Złość
- Oczekiwanie / Przeczuwanie
Interpretacja koła emocji
Emocje podstawowe
Osiem obszarów/sektorów ma na celu wskazanie, że istnieje osiem podstawowych emocji.
Emocje przeciwne
Każda podstawowa emocja ma swoje biegunowe przeciwieństwo. Są one oparte na reakcji fizjologicznej, jaką wywołuje każda emocja.
- Radość jest przeciwieństwem smutku. Fizjologia: Połączenie vs wycofanie
- Strach jest przeciwieństwem wściekłości. Fizjologia: Stań się mały i ukryj się vs. stań się duży i głośny
- Oczekiwanie jest przeciwieństwem zaskoczenia. Fizjologia: Zbadaj dokładnie vs odskocz do tyłu
- Odraza jest przeciwieństwem zaufania. Fizjologia: Odrzuć vs obejmij
Kombinacje emocji
Emocje bez koloru reprezentują emocje, które są mieszanką 2 podstawowych emocji. Na przykład oczekiwanie i radość łączą się w optymizm. Radość i zaufanie łączą się w miłość. Emocje są często złożone, a umiejętność rozpoznania, kiedy uczucie jest w rzeczywistości połączeniem dwóch lub więcej odrębnych uczuć, jest pomocną umiejętnością.
Istnieją również uczucia trzeciorzędne, nie pokazane na kole uczuć, które są kombinacją 3 (a może niektóre uczucia mają 4 lub więcej części).
Intensywność emocji
W kole emocji uczucia są przedstawione w formie warstw. Emocje nasilają się w miarę przesuwania się od zewnątrz do środka koła, co jest również wskazywane przez kolor: im ciemniejszy odcień, tym intensywniejsza emocja. Na przykład złość na najniższym poziomie intensywności to irytacja. Na najwyższym poziomie intensywności gniew staje się wściekłością.
Do czego możemy wykorzystać koło emocji?
Koło emocji Plutchika to nie tylko elegancki model teoretyczny, ale także praktyczne narzędzie, które można wykorzystać do głębszego zrozumienia i pracy z własnymi emocjami.
Koło jest bardzo użyteczne, ponieważ pomaga zrozumieć złożoność ludzkich uczuć oraz związki między różnymi emocjami. Warto się z nim zapoznać i używać jako narzędzia do głębszej introspekcji i zrozumienia własnych emocji.
1. Nazywanie emocji. Rozpoznawanie i nazywanie naszych emocji to podstawowy krok w skutecznym ich zarządzaniu. Podobnie jak lekarz musi zdiagnozować chorobę przed jej leczeniem, tak my musimy zidentyfikować konkretne emocje, które przeżywamy, zanim będziemy mogli je konstruktywnie rozwiązać. Uświadamiając sobie, co dzieje się w nas, dajemy sobie moc do podejmowania świadomych decyzji o tym, jak reagować. Czy to gniew, smutek, zazdrość czy jakiekolwiek inne skomplikowane uczucie, nadanie mu nazwy jest jak włączenie światła w ciemnym pokoju. Demistyfikuje to emocję i dostarcza jasności, która jest niezbędna do określenia najlepszego sposobu działania. Jest to proaktywne podejście, które zaczyna się od introspekcji, a ta samowiedza jest kluczem do nawigacji po wyzwaniach naszego wewnętrznego krajobrazu emocjonalnego.
2. Zrozumienie złożoności emocji: Dzięki kołu emocji możemy zdać sobie sprawę, że ludzkie emocje nie są jednoznaczne. Często doświadczamy mieszanych uczuć, które są kombinacją kilku podstawowych emocji. Na przykład uczucie zawstydzenia może wynikać z połączenia smutku i strachu.
3. Samopoznanie i samoregulacja. Używając koła emocji w codziennym życiu, możemy stać się bardziej świadomi swoich emocji, co jest kluczem do ich regulacji. Gdy dokładnie rozpoznajemy, co czujemy, łatwiej nam zarządzać tymi uczuciami i reagować na nie w sposób konstruktywny.
Praca z kołem emocji
Koło emocji może być podstawą do pracy i ćwiczeń z emocjami. Polecam w szczególności:
Dzienniczek emocji
Podobnie jak w przypadku listy emocji, możesz codziennie zapisywać swoje uczucia, odnosząc się do koła emocji. Z czasem zauważysz, które emocje są dla Ciebie dominujące oraz jakie kombinacje emocji najczęściej doświadczasz.
Oswajanie emocji
Przyjrzyj się kołu emocji i zastanów się, które emocje są dla Ciebie najbardziej znane, a które są trudniejsze do zidentyfikowania lub zaakceptowania. Może to być punktem wyjścia do dalszej pracy nad sobą.
Ćwiczenie „Gdzie jestem na kole?”
W trudnych chwilach zastanów się, w którym miejscu koła emocji się aktualnie znajdujesz. Może to pomóc w zrozumieniu, co dokładnie czujesz (na przykład jak intensywna jest to emocja) i jakie działanie będzie dla Ciebie najbardziej korzystne.
Relacje interpersonalne
Koło emocji może być także użyteczne w komunikacji z innymi. Może pomóc w wyjaśnianiu swoich uczuć i potrzeb, a także w próbie zrozumienia emocji innych osób.
Jeśli jesteś zainteresowany głębszą pracą z kołem emocji, warto poszukać warsztatów czy szkoleń z zakresu inteligencji emocjonalnej. Wiedza teoretyczna w połączeniu z praktycznymi ćwiczeniami może przynieść znaczące korzyści w zakresie samopoznania i zdolności zarządzania własnymi emocjami.
ZOSTAŃ MISTRZEM SWOICH EMOCJI I SWOJEGO ŻYCIA!
Czy wiesz, że przeciętny człowiek przebywa aż 70% czasu w emocjach negatywnych i tylko 30% w emocjach pozytywnych? Chcesz odwrócić te proporcje?
✨ Zapraszam Cię w piękną podróż do świata Emocji ✨
Inteligencja emocjonalna w praktyce” to praktyczny warsztat online, na którym ćwiczymy nazywanie, oswajanie i regulowanie emocji.
🎭 Pierwszy Filar: Identyfikacja Emocji
Na naszym warsztacie nauczysz się rozpoznawać emocje tak precyzyjnie, jak sommelier rozpoznaje nuty smakowe w winie! 🍷😃 Znając swoje emocje, zyskasz moc niesamowitą – zdolność świadomego kierowania swoim życiem!
🌩️ Filar Numer Dwa: Zarządzanie Trudnymi Emocjami
Złość, smutek, frustracja… kto ich nie zna? Na warsztacie szkoleniu przekształcisz te burzliwe emocje w spokojne fale, po których z gracją przepłyniesz przez każdą trudną sytuację! 🌊🧘
🌞 I na Deser: Generowanie Pozytywnych Emocji
Odkryj jak codziennie wstawać z radością i patrzeć na świat uśmiechem dostrzegając jego jasne strony!
Trening inteligencji emocjonalnej możesz zacząć już dziś!
Produkty, które mogą Cię zainteresować
Cześć! Witaj w podróży po własne szczęście
Nazywam się Ewa Chojecka i jestem Trenerką Psychologii Pozytywnej i Chief Happiness Officerem.
Prowadzę szkolenia, warsztaty i programy edukacyjne pomagające podnieść poziom dobrostanu i szczęścia na co dzień, zarówno w życiu jak i w pracy.
Ukończyłam kierunek „Psychologia Pozytywna – Trener umiejętności psychospołecznych” na UW oraz „Happiness Studies Academy ” – program prowadzony przez największy na świecie autorytet w dziedzinie teorii i praktyki szczęścia – Profesora Harvardu Tal Ben-Shahar.
0 komentarzy