Inteligencja emocjonalna

Czy kiedykolwiek zastanawiałeś się, jak to jest, że niektórzy mają ”to coś”, dzięki czemu świetnie radzą sobie w życiu zarówno zawodowym jaki prywatnym? Odpowiedź jest prosta: Wysoki poziom Inteligencji Emocjonalnej (EQ – Emotional Intelligence).

Czym jest inteligencją emocjonalna

Inteligencja emocjonalna to zdolność rozpoznawania, zrozumienia i zarządzania własnymi emocjami oraz zdolność do interakcji z emocjami innych.

Komponenty inteligencji emocjonalnej:

1. Samoświadomość własnych emocji – rozpoznawanie tego co czujemy, umiejętność wychwytywania emocji w chwili pojawienia się. Jest to pierwszy i konieczny etap, gdyż jeśli emocji nie wychwycimy i nie nazwiemy to nie mam mowy o zarządzaniu czy regulowaniu emocji.

2. Samoregulacja – radzenie sobie z emocjami, panowanie nad emocjami, konstruktywne wyrażanie emocji, wybór reakcji na dane uczucie

3. Motywacja i samokontrola – umiejętność wyznaczania i osiągania celów, umiejętność odraczania nagrody

4. Empatia – rozpoznanie i rozumienie emocji u innych

5. Umiejętności społeczne – nawiązywanie i budowanie relacji społecznych i intymnych

Historia inteligencji emocjonalnej

Inteligencja emocjonalna to stosunkowo młoda koncepcja, którą zaczęto interesować się dopiero pod koniec XX wieku. Wcześniej, od czasów Kartezjusza umysł stał zawsze na piedestale. Inteligencja była kojarzona ze zdolnością do logicznego, analitycznego i abstrakcyjnego myślenia, czyli tym, co nazywamy IQ i ilorazem inteligencji.

W latach 90-tych XX wieku, głównie za sprawą Dawida Golemana, na piedestał dostała się inteligencja emocjonalna. W pracach z dziedziny psychologii zaczęto udowadniać, iż to właśnie EQ ma zasadniczy wpływ na jakość naszego życia oraz sukcesy we wszystkich obszarach. Okazało się, że aby cieszyć się szczęśliwym spełnionym życiem musimy nauczyć się zauważać, nazywać i rozumieć emocje, a także sprawnie nimi zarządzać.

Pierwsza wzmianka odnośnie inteligencji emocjonalnej pochodzi z artykułu Hanscarl Leuera “Inteligencja emocjonalna i emancypacja”. Od 1990 roku inteligencja emocjonalna wkracza do dyskursu psychologii naukowej. W 1990 Peter Salovey i John Mayer publikują artykuł “Emotional Intelligence”. Pojęcie to zostaje zdefiniowane przez twórców jako zdolność do rozumienia uczuć własnych i uczuć innych ludzi oraz wykorzystanie tych zdolności jako źródło informacji ukierunkowującej myślenie i działanie.

Zalety posiadania wysokiego poziomu inteligencji emocjonalnej

Relacje

Inteligencja emocjonalna jest fundamentalna dla kształtowania i utrzymania zdrowych, pełnych wzajemnego zrozumienia relacji z innymi. Sprzyja ona budowaniu silnych więzi interpersonalnych, ponieważ umożliwia lepsze rozumienie siebie i drugiego człowieka.

Z jednej strony, zdolność rozpoznawania i zrozumienia własnych emocji (samoświadomość emocjonalna) pomaga w komunikacji z innymi, ułatwia wyrażanie swoich uczuć i potrzeb w sposób jasny i przejrzysty. Z drugiej strony, empatia, czyli umiejętność rozumienia emocji innych, pozwala na stworzenie głębokiego, emocjonalnego połączenia z ludźmi, co jest fundamentem trwałych i satysfakcjonujących relacji. Dzięki większej empatii i lepszemu rozumieniu emocji, osoby z rozwiniętą inteligencją emocjonalną są są cenionymi partnerami, przyjaciółmi i współpracownikami.

Praca i biznes

Inteligencja emocjonalna jest niezastąpiona w dynamicznym świecie pracy i biznesu. Osoby z wysokim poziomem inteligencji emocjonalnej (EQ) są bardziej elastyczne i sprawnie adaptują się do zmieniających się warunków. Umiejętność skutecznego zarządzania emocjami prowadzi do lepszego radzenia sobie ze stresem i wyższej efektywności w realizacji zadań. Dobrze rozwinięta Inteligencja emocjonalna umożliwia budowanie pozytywnych relacji w zespole, co przekłada się na lepszą atmosferę i wyższą produktywność. Osoby z wysoką inteligencją emocjonalną są też lepszymi liderami, potrafią zmotywować swoich pracowników, zrozumieć ich potrzeby i skutecznie komunikować się na różnych szczeblach organizacji. W badaniach potwierdza się to, iż osoby na wyższych stanowiskach mają wyższy poziom EQ. Mówi się, że IQ pomaga zdobyć pracę, ale EQ pomaga ją utrzymać i awansować

Automotywacja i wytrwałość

Osoby z rozwiniętą inteligencją emocjonalną są również bardziej zmotywowane i zorientowane na cel. Posiadają wewnętrzną motywację, która napędza ich do nieustannego rozwoju i dążenia do wyznaczonych celów, niezależnie od napotykanych trudności.

Co tracisz mając niską Inteligencję Emocjonalną

Osoby z niskim poziomem inteligencji emocjonalnej często napotykają na różnorodne trudności w codziennym życiu. Przede wszystkim, borykają się z problemami w relacjach interpersonalnych. Brak umiejętności właściwego rozpoznawania i wyrażania emocji może prowadzić do nieporozumień, konfliktów oraz trudności w nawiązywaniu i utrzymywaniu bliskich związków.

Niska inteligencja emocjonalna negatywnie wpływa także na samopoczucie i jakość życia. Osoby te są bardziej narażone na stres i frustrację, częściej doświadczają uczucia samotności i alienacji. Mają trudności z samomotywacją, co wpływa na ich produktywność i skuteczność w działaniu, zarówno w sferze zawodowej, jak i prywatnej.

Życie emocjonalne jest dziedziną, którą można podobnie jak czytanie czy matematykę opanować lepiej lub gorzej, a składa się nań zespół specjalnych umiejętności. Sposób w jaki dana osoba opanowała te umiejętności decyduje o tym, czy odniesie w życiu sukces czy zabrnie w ślepy zaułek; zdolność do panowania nad swymi emocjami jest metazdolnością, od której zależy sposób wykorzystania przez nas pozostałych zdolności, włącznie z samym intelektem.

Daniel Goleman „Inteligencja emocjonalna”

Masz prawo CZUĆ

Dlaczego lubimy emocje takie jak: radość, miłość i entuzjazm? A nie lubimy: złości, smutku i żalu?

Bo jedne są przyjemne, a drugie nieprzyjemne.

To nasze nastawienie do tych emocji klasyfikuje je jako “pozytywne” lub „negatywne”.

W istocie wszystkie emocje … po prostu są. Mamy do nich prawo, wszyscy je czasem czujemy i to jest OK!

Nie powinniśmy się obwiniać za posiadanie trudnych emocji. Czy to, że czujesz złość, zazdrość, albo smutek świadczy, że coś z Tobą jest nie tak?

Nie, po prostu kulturowo zostaliśmy uwarunkowani do tego, aby tych emocji nie czuć. Dlatego jest nam z nimi tak trudno żyć, gdyż często czujemy się winni, że w ogóle takie emocje posiadamy.

Bardzo dużo zmienia się teraz w zakresie edukacji emocjonalnej , ale kiedy ja byłam dzieckiem to ani w domu, ani w szkole nie rozmawiało się o emocjach. Był to temat tabu. Najczęściej trudne emocje dusiło się w zarodku, nie pozwalając im nawet na wydobycie na światło dzienne.

Rezultat

Nie wiemy jak radzić sobie ze swoimi emocjami i nie wiemy jak radzić sobie z emocjami innych.

Jeśli widzisz kogoś płaczącego to robi Ci się żal tej osoby i pocieszasz ją mówiąc “nie płacz, wszystko będzie dobrze” zaprzeczasz tym samym istnieniu ogromnego pokładu smutku, od którego ta osoba próbuje się uwolnić.

Jeśli mówisz „Nie złość się, złość piękności szkodzi” to zaprzeczasz istnieniu i wyrażaniu silnej emocji, która stoi na straży obrony naszych osobistych granic.

Jeśli Twoje dziecko jest pełne żalu, gdyż kolega zabrał mu albo zniszczył cenną dla niego rzecz mówisz “Nie martw się, kupię Ci drugą” nie pozwalasz mu czuć tego, co obecnie przezywa. Tymczasem powiedzenie “Wiem, co czujesz. Bardzo lubiłeś tę zabawkę. Masz prawo czuć złość i smutek” sprawi, że nazwiemy i uszanujemy wszystkie emocje oraz pokażemy, że mamy pełne prawo do ich odczuwania.

MASZ PRAWO CZUĆ TO, CO CZUJESZ.

Masz prawo czuć złość.

Masz prawo czuć smutek.

Masz prawo czuć żal.

Masz prawo czuć frustrację.

MASZ PRAWO do odczuwania całej palety emocji. Nasze życie będzie wtedy pełniejsze i głębsze, a z pewnością PRAWDZIWE.

Prawdy i mity o inteligencji emocjonalnej

1. Nie ma emocji pozytywnych i negatywnych. Są emocje przyjemne i nieprzyjemne (trudne). To tylko nasze nastawienie do emocji klasyfikuje je jako “pozytywne” lub „negatywne”.

W rzeczywistości WSZYSTKIE EMOCJE SĄ NAM POTRZEBNE. Są naszymi przyjaciółmi i cennymi posłańcami. Każda z nich o czymś nas informuje i ma swoją rolę. Strach i lęk bronią nas przed niebezpieczeństwem. Gniew informuje o przekroczeniu naszych granic, a smutek to czas wycofania i opłakania straty.

2. Ludzie inteligentni emocjonalnie także odczuwają i przeżywają trudne emocje. W życiu spędzamy około 70% pogrążeni w uczuciach trudnych, podczas gdy tylko 30% przebywamy we wzmacniających uczuciach pozytywnych. Jest to zjawisko tzw. Inklinacji negatywności czyli dominacji uczuć mniej przyjemnych.

Jako ludzie, w odróżnieniu od innych ssaków zostaliśmy wyposażeni w rozbudowaną korę przedczołową, która umożliwia nam myślenie. Dzięki temu planujemy, analizujemy oraz wymyślamy wspaniałe rzeczy. Jednak główną i pierwotna rolą mózgu jest ochrona przed niebezpieczeństwem. Dlatego mamy tendencję do większego skupiania się na problemach i zagrożeniach, niż na rzeczach przyjemnych. Częściej myślimy o niebezpieczeństwach niż o radościach. Cały dzień kombinujemy jak by się chronić, a nie poświęcamy ani minuty na to, aby poczuć wdzięczność za wszystko co mamy. Jest to zupełnie normalne. Instynkt przetrwania. Czysta biologia.

3. Pierwszym krokiem do budowania inteligencji emocjonalnej jest rozpoznawanie i nazywanie naszych emocji. Podobnie jak lekarz musi zdiagnozować chorobę przed jej leczeniem, tak my musimy zidentyfikować konkretne emocje, które przeżywamy, zanim będziemy mogli je konstruktywnie rozwiązać.

Uświadamiając sobie, co dzieje się w nas, dajemy sobie moc do podejmowania świadomych decyzji o tym, jak reagować. Czy to gniew, smutek, zazdrość czy jakiekolwiek inne skomplikowane uczucie, nadanie mu nazwy jest jak włączenie światła w ciemnym pokoju. Demistyfikuje to emocję i dostarcza jasności, która jest niezbędna do określenia najlepszego sposobu działania. Jest to proaktywne podejście, które zaczyna się od introspekcji, a ta samowiedza jest kluczem do nawigacji po wyzwaniach naszego wewnętrznego krajobrazu emocjonalnego. Czasami nie radzimy sobie z własnymi uczuciami właśnie dlatego, że nie jesteśmy świadomi tego, co się z nami dzieje. Dopiero nazywanie i etykietowanie emocji pomaga nam lepiej je zrozumieć i „rozplątać”.

4. Masz niewielki wpływ na pojawienie się emocji, za to duży wpływ na reakcję na tę emocję.

Emocje najczęściej pojawiają się automatycznie – na ich powstanie mamy znikomy wpływ, gdyż emocje są uruchamiane w nanosekundach. Pierwotne reakcje emocjonalne są w istocie rzeczy bodźcami do działania służącymi uratowaniu lub podtrzymaniu życia. Jeśli widzisz w lesie wilka lub niedźwiedzia to włącza się automatycznie lęk. Jeżeli ktoś kradnie coś co jest twoją własnością to bronisz zasobów i włącza Ci się złość. Jeżeli stracisz kogoś bliskiego czujesz głęboki smutek. To wszystko jest naturalne. Wniosek? Na pojawienie się trudnych emocji mamy niewielki wpływ. Mamy natomiast wpływ na ich podtrzymywanie.

Pamiętaj!

“Ból jest nieodłączną częścią życia. Cierpienie kreujemy sami”

5. Każda emocja przemija. Ludzie inteligentni emocjonalnie to wiedzą i są tego świadomi.

Emocje są dynamiczne. Uświadom sobie jak wiele emocji możesz doświadczyć w ciągu jednego dnia. To dowód na to, że emocje przychodzą i odchodzą. Taka jest ich natura. Jeśli pozwolisz im po prostu być, one wygasną, tak jak zapałka. Jeśli nie będzie się im opierać, ani sztucznie ich podtrzymywać (np. stałym myśleniem o nieprzyjemnym wydarzeniu) uczucie, które się zrodziło samo zgaśnie. Jeśli nie będziemy podsycać i zasilać lęku, wypali się i sam zniknie. Natomiast podtrzymywany lęk przeradza się w bardziej destruktywne formy takie jak: nerwice, fobie, ataki paniki, depresja.

Konstruktywne radzenie sobie z emocjami

Emocje nie są problemem. Problemem jest nasza reakcja na nie.

Wszystkie emocje są OK, jednak odczuwanie emocji nie usprawiedliwia naszych czynów. W życiu dorosłym musisz odróżnić odczuwanie emocji od reakcji na nią. Na pojawienie się emocji nie mamy 100% wpływu, ale na reakcje czyli nasze zachowanie mamy już wielki wpływ.

Jeżeli przeżywamy żałobę to pozwalamy sobie na wszystkie emocje, które się z nią wiążą: smutek, żal, poczucie winy, rozpacz, bezradność, wściekłość. Jednak po okresie ochronnym, kiedy to uczucia są najsilniejsze możemy wybrać czy zamkniemy się w domu i będziemy nadal “podtrzymywać” te emocje i je “kultywować” podsycając je w sobie, czy zaczniemy powoli, na tyle ile możemy wychodzić z domu, pracować, spotykać się i prowadzić inne zajęcia.

Podobnie jest z innymi uczuciami nieprzyjemnymi np. ze złością – mamy prawo odczuwać złość, gniew albo wściekłość, ale nie powinniśmy wyładowywać tej złości (np. bić kogoś lub zachowywać się agresywnie).

A na koniec mam dla Ciebie Dobrą wiadomość – Inteligencję emocjonalną można ćwiczyć

Podczas gdy IQ czyli iloraz inteligencji pozostaje dość stabilny w trakcie naszego życia (raczej nie stajesz się bardziej inteligentny niż byłeś), to Inteligencję emocjonalną można trenować i zwiększać! W ciągu naszego życia możemy stawać się coraz bardziej inteligentni emocjonalnie. Możesz przyspieszyć ten proces poprzez intencjonalną praktykę i podnoszenie swoich umiejętności w tym zakresie.

Na TRENINGU INTELIGENCJI EMOCJONALNEJ trenujemy 3 podstawowe kompetencje inteligencji emocjonalnej:

1. Identyfikacja Emocji

Nauczysz się rozpoznawać emocje tak precyzyjnie, jak sommelier rozpoznaje nuty smakowe w winie! Znając swoje emocje, zyskasz moc niesamowitą – zdolność świadomego kierowania swoim życiem!

2. Regulacja emocji – Zarządzanie Trudnymi Emocjami

Złość, smutek, frustracja… kto ich nie zna? Przekształcisz te burzliwe emocje w spokojne fale, po których z gracją przepłyniesz przez każdą trudną sytuację.

3. I na Deser: Generowanie Pozytywnych Emocji!

Odkryj jak codziennie wstawać z radością, i patrzeć na świat uśmiechem dostrzegając jego jasne strony!

Sprawdź szczegóły treningu